Υπερυπολογιστής Δαίδαλος
Σύντομη παρουσίαση του νέου υπερυπολογιστή Δαίδαλου
CLOUDOPS
Stefanos Evangelou and Grok 3
3/27/20251 λεπτά ανάγνωσης
Ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος
Ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος αποτελεί μια σημαντική επένδυση για την Ελλάδα, με στόχο την ενίσχυση της θέσης της χώρας στον τομέα της υψηλής υπολογιστικής ισχύος (High Performance Computing - HPC) και της τεχνητής νοημοσύνης (AI). Στο παρόν άρθρο επιχειρούμε μια παρουσίαση των τεχνικών, επιχειρηματικών, εμπορικών και κοινωνικών εφαρμογών και προεκτάσεων του Δαίδαλου στη δημόσια διοίκηση, την εκπαίδευση, την έρευνα και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς και την παρουσίαση της χρονογραμμής και των φάσεων υλοποίησης, με βάση επίσημες πηγές όπως το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το GRNET, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (NTUA) και το EuroHPC JU.
Τεχνικές Προδιαγραφές
Ο Δαίδαλος θα είναι ένας κλασικός υπερυπολογιστής, όχι κβαντικός, με αρχιτεκτονική που βασίζεται σε CPUs και GPUs, χωρίς χρήση φωτονικής τεχνολογίας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του διαγωνισμού από το GRNET, η ελάχιστη συνολική απόδοση HPL (Rmax) θα είναι ≥60 PetaFlops, με μέγιστη κατανάλωση ισχύος ≤1,6 MW. Αυτό τον καθιστά 150 φορές ισχυρότερο από τον ARIS, ο οποίος έχει απόδοση 0,535 PetaFlops, όπως αναφέρεται σε πηγές όπως το eurocc-greece.gr. Η κατασκευή του ανατέθηκε στην HPE, πιθανώς με τεχνολογία Cray, γνωστή για συστήματα όπως το LUMI, και θα περιλαμβάνει προηγμένες μονάδες επιτάχυνσης για AI, όπως GPUs, χωρίς συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τα chips.
Η ενεργειακή αποδοτικότητα είναι κρίσιμη, με σχεδιασμό που περιλαμβάνει ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προηγμένα συστήματα ψύξης, όπως φαίνεται στο άρθρο της Kathimerini, με στόχο να καταταγεί στις λίστες TOP500 και GREEN500. Το κέντρο δεδομένων στο Λαύριο, έκτασης 1.500 τ.μ., θα φιλοξενήσει το σύστημα, με υποδομές αξίας 17,9 εκατομμυρίων ευρώ, όπως αναφέρεται στο energypress.gr.
Πρακτικές Εφαρμογές
Δημόσια Διοίκηση
Ο Δαίδαλος θα υποστηρίξει την ανάλυση μεγάλων συνόλων δεδομένων για τη λήψη αποφάσεων, όπως προσομοιώσεις για αστική ανάπτυξη, βελτιστοποίηση υπηρεσιών και διαχείριση φυσικών καταστροφών, όπως αναφέρεται στο energypress.gr. Αυτό θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, μειώνοντας την εξάρτηση από χρονοβόρες διαδικασίες.
Εκπαίδευση και Έρευνα
Στον ακαδημαϊκό τομέα, ο Δαίδαλος θα παρέχει υπολογιστική ισχύ για προσομοιώσεις σε φυσική, χημεία, βιολογία, μηχανική και AI, όπως φαίνεται στο άρθρο του NTUA. Θα υποστηρίξει την εκπαίδευση μοντέλων μηχανικής μάθησης και την έρευνα σε μεγάλα δεδομένα, ενισχύοντας τη συνεργασία με ευρωπαϊκά ερευνητικά κέντρα μέσω του EuroHPC.
Ευρύτερος Δημόσιος Τομέας
Στην υγεία, θα συμβάλει στην προσωποποιημένη ιατρική, αναλύοντας γονιδιωματικά δεδομένα, ενώ στις μεταφορές θα υποστηρίξει έξυπνα συστήματα διαχείρισης κυκλοφορίας. Στην ενέργεια, θα προσομοιώσει ανανεώσιμες πηγές, και στη μετεωρολογία θα βελτιώσει τις προβλέψεις, όπως αναφέρεται στο energypress.gr. Το AI Factory "Pharos", όπως περιγράφεται στην Kathimerini, θα υποστηρίξει startups, προωθώντας την καινοτομία.
Επιχειρηματικές και Εμπορικές Εφαρμογές
Για τις επιχειρήσεις, ο Δαίδαλος θα προσφέρει υπολογιστική ισχύ για προσομοιώσεις, ανάλυση δεδομένων και εκπαίδευση μοντέλων AI, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα σε τομείς όπως η βιομηχανία, η ενέργεια και η υγεία. Αυτό θα προσελκύσει επενδύσεις και θα ενισχύσει την εξωστρέφεια, όπως υποδηλώνεται από το GRNET.
Κοινωνικές Προεκτάσεις
Κοινωνικά, ο Δαίδαλος θα συμβάλει στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή μέσω προσομοιώσεων, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής. Η πρόσβαση σε ευρωπαϊκούς ερευνητές θα ενισχύσει τη διεθνή συνεργασία, ενώ η δημιουργία θέσεων εργασίας (πάνω από 60 υπάλληλοι GRNET κατά τη λειτουργία) θα έχει θετικό αντίκτυπο, όπως αναφέρεται στο energypress.gr.
Χρονοδιάγραμμα και Φάσεις Υλοποίησης
Η υλοποίηση του Δαίδαλου περιλαμβάνει δύο φάσεις, όπως περιγράφεται στο GRNET:
Φάση Α: Αρχική υλοποίηση, με κόστος 29,2 εκατομμύρια ευρώ, χρηματοδοτούμενη από το Εθνικό Σχέδιο "Ελλάδα 2.0".
Φάση Β: Αναβάθμιση για επίτευξη ≥60 PetaFlops, με κόστος 12,679,900.75 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), χρηματοδοτούμενη από το EuroHPC JU.
Η σύμβαση υπογράφηκε στις 26 Μαρτίου 2025, όπως αναφέρεται στο energypress.gr, με την κατασκευή να ξεκίνησε πρόσφατα και την ολοκλήρωση να αναμένεται σε ένα χρόνο, με πλήρη λειτουργία τον Ιανουάριο του 2026, όπως φαίνεται στην Kathimerini. Η τοποθεσία είναι το ιστορικό κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού στο Λαύριο, με έκταση 1.500 τ.μ., και θα απασχολήσει πάνω από 60 υπαλλήλους GRNET κατά τη λειτουργία.
Συμπέρασμα
Ο Δαίδαλος αποτελεί μια στρατηγική επένδυση για την Ελλάδα, ενισχύοντας την ψηφιακή της υποδομή και τη θέση της στην ευρωπαϊκή έρευνα. Με εφαρμογές σε πολλούς τομείς και κοινωνικό αντίκτυπο, θα συμβάλει στην καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, ενώ η λειτουργία του από το 2026 θα ανοίξει νέες προοπτικές.
Κύριες Αναφορές: